Πολικό ατμοσφαιρικό εξάγωνο στον Κρόνο Το διαστημικό όχημα Cassini - Huygens φωτογράφισε πρόσφατα ένα σπάνιο ατμοσφαιρικό φαινόμενο στο βόρειο πόλο του πλανήτη Κρόνου.

Πολικό ατμοσφαιρικό εξάγωνο στον Κρόνο Το διαστημικό όχημα Cassini - Huygens φωτογράφισε πρόσφατα ένα σπάνιο ατμοσφαιρικό φαινόμενο στο βόρειο πόλο του πλανήτη Κρόνου. 

Το φαινόμενο αυτό, ένα τεράστιο ατμοσφαιρικό κανονικό εξάγωνο σε βόρειο πλάτος 78 μοιρών, είχε αρχικά παρατηρηθεί και από τα διαστημόπλοια Voyager 1 και 2 πριν από 20 και πλέον χρόνια. Το εξάγωνο, που δεν παρατηρείται στις πολικές περιοχές καμιάς άλλης πλανητικής ατμόσφαιρας, εκτείνεται σε μήκος περίπου 25000 χιλιομέτρων ενώ το ύψος του υπολογίζεται γύρω στα 100 χιλιόμετρα (Εικόνα 1).

Οι παρατηρήσεις αυτές πραγματοποιήθηκαν με τον οπτικό και υπέρυθρο φασματογράφο χαρτογράφησης (VIMS) του Cassini-Huygens, ο οποίος είναι και το πρώτο όργανο που χαρτογράφησε το "κανονικό εξάγωνο" σε όλο του το μέγεθος και από απόσταση ενός περίπου εκατομμυρίου χιλιομέτρων. Αυτή η ατμοσφαιρική δομή είναι εντελώς πρωτόγνωρη και δεν έχει παρατηρηθεί σε καμιά άλλη πλανητική ατμόσφαιρα μέχρι σήμερα. Αντίθετα με τις επικρατούσες κυκλικές (στροβιλώδεις) ατμοσφαιρικές διατάξεις στη Γη, στην Αφροδίτη ή και στο νότιο πόλο του Κρόνου (Εικόνα 2), αυτή η δομή αποτελείται από 6, σχεδόν ίσες, πλευρές. Αναμφίβολα, πρόκειται για ένα μακροχρόνιο δυναμικό φαινόμενο της ατμοσφαίρας του Κρόνου, κόπως η κόκκινη κηλίδα του Δία, το οποίο παραμένει σταθερό σε σχέση με την περίοδο περιστροφής του πλανήτη που καθορίστηκε με τις πρώτες παρατηρήσεις του Voyager πριν από 27 χρόνια.

/`Όπως αναφέρουν ο Kevin Baines και η Angioletta Coradini των ερευνητικών κέντρων JPL (Καλιφόρνια) και INAF (Ιταλία) αντίστοιχα και μέλη της ομάδας VIMS, η συγκεκριμένη ατμοσφαιρική δομή δε σχετίζεται με την ακτινοβολία του σέλαος όπως είχε αρχικά προταθεί. Οι σχετικές μελέτες θα συνεχιστούν και στο μέλλον, με την ανάλυση δεδομένων του VIMS και σε διαφορετικά μήκη κύματος, οπότε και θα μελετηθεί η εσωτερική ατμοσφαιρική δυναμική και των άλλων μεγάλων πλανητών ενώ στην περίπτωση του Κρόνου θα υπολογιστεί με τη μέγιστη δυνατή ακρίβεια ο ρυθμός περιστροφής του.

Εικόνα1 Το "κανονικό εξάγωνο" στην ατμόσφαιρα του Κρόνου όπως φωτογραφήθηκε από το Cassini. Επιπλέον, διακρίνεται ένα μικρότερο εγγεγραμμένο κανονικό εξάγωνο, σχεδόν ομόκεντρο του πρώτου.

(Δικαιώματα ΝΑΣΑ/JPL, Cassini-Huygens).

Εικόνα2 Ο νότιος πόλος του Κρόνου χαρακτηρίζεται από κυκλικές, στροβιλώδεις ατμοσφαιρικές διατάξεις. Το φαινόμενο αυτό είναι σχετικά συνηθισμένο στις ατμόσφαιρες των περισσοτέρων πλανητών του ηλιακού μας συστήματος.

(Δικαιώματα ΝΑΣΑ/JPL, Cassini-Huygens)