Δευτέρα 1 Μαρτίου 2010

Υπάρχουν νοήμονα όντα σε άλλους πλανήτες;

Υπάρχουν νοήμονα όντα σε άλλους πλανήτες;


Χρίστος Γούδης
Διευθυντής Ινστιτούτου Αστρονομίας και  Αστροφυσικής, Καθηγητής στον Τομέα Θεωρητικής και Μαθηματικής Φυσικής, Αστρονομίας και Αστροφυσικής, Πανεπιστήμιο Πατρών 

   «Δεν αποκλείεται η ύπαρξη νοημόνων όντων σε άλλους πλανήτες. Κάθε άλλο! Δηλαδή είναι πολύ ανθρωποκεντρικό και εγωκεντρικό να θεωρήσουμε ότι σε ένα σύμπαν όπως το εννοούμε με τα τόσα δισεκατομμύρια πλανητών η ζωή έχει αναπτυχθεί μόνο στη Γη. Είναι εντελώς αρτηριοσκληρωτικό και εγωκεντρικό να να το θεωρούμε έτσι.
   Η μορφή επικοινωνίας είναι ένα μεγάλο πρόβλημα διότι εδώ έχουμε δυσκολίες επικοινωνίας μεταξύ μας, μεταξύ των ανθρώπων. Έχουμε αδυναμία επικοινωνίας με προηγμένες μορφές έμβιες όπως είναι τα διάφορα ζώα, και πρακτικά μηδενική δυνατότητα επικοινωνίας με φυτά, δέντρα, και μικρότερα έντομα. Ως εκ τούτου, πάντα η αίσθηση της επικοινωνίας είναι περιορισμένη από τα μοντέλα του πολιτισμού μας.  Δηλαδή όταν έχουμε “ταμ-ταμ” προσπαθούμε να επικοινωνήσουμε με τους εξωγήινους με “ταμ-ταμ”. Θυμάμαι τον περασμένο αιώνα η μέθοδος ήταν να ανοίξουμε μεγάλες χαράδρες στη Σαχάρα και να βάλουμε εκεί πετρέλαιο με φωτιές ώστε να μας δούνε. Τώρα έχουμε ανάπτυξη ραδιοφωνικής φύσεως. Ασχολούμεθα με την ραδιοφωνική επικοινωνία. Υποθέτω ότι τον τελευταίο καιρό θα περιμένουμε να στείλουμε κανένα e-mail, ή να πάρουμε ή να δώσουμε σήματα από το κινητό μας. Πάντα το μοντέλο το οποίο έχουμε για την επικοινωνία περιορίζεται από την τρέχουσα πραγματικότητα η οποία θα υπερκεραστεί εκ των πραγμάτων από την επόμενη γενιά ανακαλύψεων.»  

Σταμάτης Κριμιζής
Επίτιμος Διευθυντής Τμήματος Διαστημικής Φυσικής Πανεπιστημίου John Hopkins, εκπρόσωπος της Ελλάδας στον Ευρωπαϊκό  Οργανισμό Διαστήματος (ESA)

  «Τίποτα δεν αποκλείεται. Και έχουν γίνει προσπάθειες επιστημονικές για ορισμένους υπολογισμούς με τη λεγόμενη εξίσωση του Ντρέικ, η οποία λαμβάνει υπόψιν τις πιθανότητες σύμφωνα με τις οποίες θα υπάρχουν επί παραδείγματι οι πλανήτες σαν τη Γη, εάν θα έχουν ένα πολιτιστικό επίπεδο κ.τ.λ., και έχει βγάλει κάποια συμπεράσματα. Βέβαια αυτό εξαρτάται από τι αριθμούς βάζει κανείς μέσα στην εξίσωση. Αλλά αν πούμε τώρα για μία ακτίνα από πενήντα έτη φωτός, που όπως είπαμε είναι από 470 τρισεκατομμύρια χλμ, σύμφωνα με την εξίσωση Τρέικ υπολογίζει κανείς σε ένα πολιτισμό επί παραδείγματι.
  Ένας πολιτισμός υπό τις καλύτερες συνθήκες και όπως είπαμε προηγουμένως είναι σε τεράστιες αποστάσεις. Ακόμη, είπατε για επικοινωνία. Βέβαια σήμερα επικοινωνούμε με ραδιοκύματ�� και άρχισαν και οι επικοινωνίες με λέιζερ. Αλλά αυτά είναι προορισμένα για την ταχύτητα του φωτός. Δηλαδή πρέπει οπωσδήποτε να περιμένουμε έναν ανθρώπινο βίο για να στείλουμε ένα μήνυμα και να περιμένουμε έπειτα να λάβουμε μία απάντηση. Εάν υπάρχει ένας πολιτισμός σε μία ακτίνα πενήντα ετών φωτός τότε όταν στείλουμε ένα μήνυμα θα περιμένουμε για μία απάντηση πενήντα χρόνια να πάει και πενήντα χρόνια να επιστρέψει. Εκατό χρόνια. Μία ανθρώπινη ζωή. Δεν υπάρχει τουλάχιστον με τις σημερινές μας γνώσεις πιο γρήγορος τρόπος επικοινωνίας από αυτόν της ταχύτητας του φωτός. 
  Δηλαδή είμαστε περιορισμένοι να κοιτούμε κάπου στη γειτονιά μας, δηλαδή κάπου πολύ κοντά. Το πιο κοντινό αστέρι σε εμάς είναι το Άλφα του Κενταύρου και είναι σε απόσταση πέντε ετών φωτός. Υπάρχει η πιθανότητα εάν υπάρχει εκεί πολιτισμός να πάρουμε ένα μήνυμα σχετικώς γρήγορα. Αλλά δεν έχει αποδειχτεί ότι υπάρχει κάποιος πλανήτης και καταφανώς και όχι αναγκαστικά πολιτισμός σε ένα επίπεδο που θα μπορούμε να επικοινωνήσουμε.»
Ξενοφών Μουσσάς
Διευθυντής Τμήματος Εργαστηρίου  Αστροφυσικής  Πανεπιστημίου Αθηνών, Αναπληρωτής  Καθηγητής Φυσικής  Διαστήματος .

  «Στο δικό μας ηλιακό σύστημα νομίζω ότι δεν υπάρχουν έλλογα όντα, έτσι όπως τουλάχιστον εμείς τα αντιλαμβανόμαστε. Ενδεχομένως να υπάρχουν μικρόβια, λειχήνες, τέτοιες μορφές της ζωής, που ίσως το λέμε και με κάποια κρυμμένη περιφρόνηση, όπως θα παρατηρήσατε. Δεν νομίζω ότι υπάρχουν πολιτισμοί άλλοι στο δικό μας ηλιακό σύστημα. Θα ΄λεγα κανείς δεν πιστεύει κάτι τέτοιο από τους επιστήμονες. Σε άλλα ηλιακά συστήματα, όμως, ίσως και σε κοντινά αστέρια, να υπάρχουν κάποιοι οργανισμοί, και ίσως και έλλογα όντα, αναπτυγμένα λιγότερο ή περισσότερο.»

Σταμάτης Αλαχιώτης 
Καθηγητής Γενετικής Πανεπιστημίου Πατρών.

  «Κοιτάξτε, αν λάβουμε υπόψη μας ότι η Γη, ο πλανήτης μας, έχει ηλικία 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια και ότι το σύμπαν έχει ηλικία 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια, θα υπάρχουν πλανήτες οι οποίοι έχουν ηλικία μεγαλύτερη της Γης. Πλανήτες όμως, οι οποίοι θα έχουν και την ίδια φυσική ιστορία και τις ίδιες συνθήκες. Εάν λοιπόν εκεί προέκυψε ζωή, τότε το πιο πιθανό είναι αυτοί να είναι πιο εξελιγμένοι απ΄ ό,τι είναι η ζωή στο δικό μας πλανήτη. Διότι το δικό μας το είδος δεν είναι το τελευταίο της εξελικτικής αλυσίδας.
Μετά από μερικές χιλιάδες ή ένα εκατομμύριο ή δύο εκατομμύρια χρόνια, μπορεί να υπάρχει άλλο είδος, ο homo universals ας πούμε, που θα έχει άλλες δυνατότητες αντίληψης και άλλες δυνατότητες επικοινωνίας. Επομένως, εάν υπάρχουν τέτοιοι πλανήτες, δεν είναι απίθανο να έχει δημιουργηθεί και εκεί ζωή και να είναι εξελιγμένοι.
  Το πώς θα επικοινωνούν ή όχι, αυτό είναι μια άλλη ιστορία, η οποία και αυτή εμπίπτει στα όρια της επιστημονικής φαντασίας, αλλά προσεγγίστηκε πολλές φορές και με πιο πρακτικούς τρόπους.  Θυμάμαι από τότε που ήμουν φοιτητής έγραφαν οι εφημερίδες για πολύ καιρό ότι η τότε Σοβιετική Ένωση συνέλαβε σήματα από το διάστημα τα οποία προέρχονταν από νοήμονα όντα. Στο τέλος απεδείχθει ότι ήταν ένα φυσικό περιοδικό φαινόμενο. Αλλά ο άνθρωπος προσπαθεί να δείξει σημάδια επικοινωνίας, π.χ. χρησιμοποιεί μουσικά σήματα που εκπέμπονται από τη Γη, ή εικονιστικά σύμβολα που είναι πάνω στους δορυφόρους, προκειμένου εάν αυτά συναντηθούν ή τα δουν ή τα ακούσουν  κάποιοι άλλοι που υπάρχουν, να υπάρξει κάποια επικοινωνία.»


Ανδρέας Θεοφίλου
Πυρηνικός Φυσικός στο Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών  «ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ»

"Καθόλου, δεν αποκλείω την περίπτωση να υπάρχουνε νοήμονα όντα σε άλλους πλανήτες! Αυτό που αποκλείω είναι σε ό,τι έχει να κάνει με το κοντινό μας σύμπαν, γιατί προς το παρόν είμαστε σχεδόν σίγουροι ότι δεν υπάρχουνε. Γιατί απ’ τη γη στέλνουμε ειδικά σήματα, τα οποία δεν είναι φυσικά σήματα (δε μπορεί να παράγει η φύση μόνη της) και τα παράγει μόνο  ο άνθρωπος.
   Επομένως, αν υπήρχε κάπου κάποιος πολιτισμός που να ήτανε στο επίπεδο του δικού μας, τότε θα απαντούσανε σ’ αυτά τα σήματα. Δεν έχουν απαντήσει όμως ακόμη. Δε δεχθήκαμε τέτοια σήματα. Επομένως, στο κοντινό μας σύμπαν δε φαίνεται ότι υπάρχουν άνθρωποι με αρκετά υψηλό πολιτισμό. Τεχνικό πολιτισμό τουλάχιστον, ώστε να μας στείλουνε σήματα δικά τους ή να απαντήσουνε στα σήματα τα δικά μας. Νοήμονες μπορεί να είναι αλλά δεν έχουνε φτάσει ακόμη στο επίπεδο του δικού μας τεχνικού πολιτισμού."

Γιώργος Ροδάκης
Αναπληρωτής Καθηγητής Μοριακής και Εξελικτικής Βιολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών

  «Δεν ξέρω τι ακριβώς θα πει νόηση, αλλά ξέρω κάτι: ότι όλοι οι οργανισμοί για να υπάρχουν θα πρέπει να δίνουν συνεχώς μάχη για τον ανταγωνισμό και την επιβίωση τους. Οπότε, η νόηση θα μπορούσε σε θεμελιώδες επίπεδο να είναι απλά μία στρατηγική ή μια ιδιότητα που θα επέτρεπε σε αυτούς τους οργανισμούς το να υπάρχουν. Από εκεί και πέρα όμως, δεν μπορούμε να πούμε τίποτα γιατί δεν μπορούμε να βάζουμε τα πάντα στα ανθρώπινα μέτρα. Εμείς φτιαχτήκαμε όπως φτιαχτήκαμε, με τη δική μας την ιστορία, και από την στιγμή που η ιστορία οπουδήποτε αλλού θα μπορούσε να διαφέρει, είναι τελείως άσκοπο να προσπαθούμε να είμαστε ακριβολόγοι. Δεν γίνεται αυτό.» 


Διονύσης Σιμόπουλος 
Διευθυντής «ΕΥΓΕΝΙΔΕΙΟ ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ»

   "Δεν αποκλείω την ύπαρξη νοημόνων όντων με τεχνολογικά αναπτυγμένους πολιτισμούς και κάπου αλλού στο σύμπαν. Είναι αρκετά πιθανό να ισχύει αυτό. Δεν έχουμε όμως καμία ένδειξη και καμία απόδειξη για κάτι τέτοιο. Απλώς η αστροφυσική λογική μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι στα τρισεκατομμύρια των τρισεκατομμυρίων πλανητών που υπάρχουν στο σύμπαν δεν μπορεί να είμαστε οι μοναδικοί. Δεν μπορεί να είμαστε ο μοναδικός πλανήτης που δημιούργησε τις καταστάσεις εκείνες για τη γέννηση, την εξέλιξη ζωής που να φθάσει κάποια στιγμή σε τεχνολογικά αναπτυγμένο πολιτισμό. Άρα, μπορούμε να πούμε με αρκετή βεβαιότητα ότι πρέπει να υπάρχουν πλανήτες οι οποίοι έχουν δημιουργήσει τις καταστάσεις εκείνες για τη γέννηση και εξέλιξη της ζωής σε λογικά όντα.
  Ποια μορφή θα έχουν αυτοί οι εξωγήινοι; Ε, αυτό είναι πια το θέμα αυτό επιστημονικής φαντασίας. Παρόλα αυτά, μπορούμε να βγάλουμε κάποια συμπεράσματα: πρώτα από όλα θα πρέπει να είναι ένα ον το οποίο θα έχει δυο χέρια και δυο πόδια. Θα  έλεγα ότι δυο χέρια και δυο πόδια θα είναι  απαραίτητα και όχι τρία ή τέσσερα ή πέντε κλπ. Θα πρέπει να έχει οπωσδήποτε δύο μάτια. Να βλέπει. Και λέω δυο μάτια γιατί τα δυο μάτια χρειάζονται για στερεοσκοπική παρατήρηση. Ένα μάτι δεν μας βοηθάει στη παρατήρηση στερεοσκοπικά. Ένα ον λοιπόν αναπτυγμένης νοημοσύνης θα πρέπει να έχει οπωσδήποτε δυο μάτια. Τρία και τέσσερα και πέντε μάτια είναι δύσκολο γιατί τότε ο εγκέφαλός του θα μπερδευόταν. Θα πάθαινε τρα λα λα. Δεν θα μπορούσε δηλαδή να επεξεργαστεί όλες τις πληροφορίες που έρχονται από όλα αυτά τα μάτια. Άρα μιλάμε για ένα ον παρόμοιο με εμάς αλλά όχι με τη μορφή που έχουμε εμείς. Οπωσδήποτε θα έχουν μια μορφή σαν τη δική μας με την έννοια ότι η μια πλευρά θα είναι παρόμοια με την άλλη. Δεν θα έχουμε ένα σάκο με πατάτες,
ας πούμε.
  Κάτι άλλο που μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα είναι πώς ανάλογα με το μέγεθος του πλανήτη απ΄ όπου προέρχεται θα έχουμε και τη διάπλαση αυτού του όντος:
-Ένας μεγαλύτερος πλανήτης θα έχει μεγαλύτερη βαρύτητα. Άρα αυτό το ον θα πρέπει να είναι  κοντύτερο από εμάς και πιο ογκώδες για να μπορέσει να αντέξει τη μεγαλύτερη δύναμη της βαρύτητας.
- Αν ένας πλανήτης είναι μικρότερος από τον δικό μας, τότε μάλλον αυτό το ον θα είναι υψηλότερο από εμάς και πιο αδύνατο γιατί η βαρύτητα θα είναι πολύ μικρότερη από τη βαρύτητα της γης.
- Εάν έχουμε έναν πλανήτη ο οποίος είναι πιο κρύος από τον δικό μας ίσως να έχει τρίχωμα.
Όλα αυτά όμως βασίζονται σε εκτιμήσεις οι οποίες δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα. Όπως είπα δεν έχουμε όχι αποδείξεις, αλλά καμία απολύτως ένδειξη ότι μπορεί να υπάρξει λογικό ον πέρα από τη γη μας σε κάποιον άλλον πλανήτη."
Σταύρος Παπαμαρινόπουλος
 Καθηγητής Γεωφυσικής Πανεπιστημίου Πατρών

  «Δεν αποκλείω να υπάρχουν άλλα όντα κάπου στο σύμπαν. Η επικοινωνία μαζί τους είναι δύσκολη, και οπωσδήποτε, η όλη προσπάθεια που γίνεται στο πλαίσιο του S.E.T.I. και του MEGA SETI (να βρούμε δηλαδή κάποια έξυπνα ηλεκτρομαγνητικά σήματα που αυτοί εκπέμπουν προς εμάς) είναι μια προσπάθεια που γίνεται στο διηνεκές. Και θα προχωρήσουμε πάνω σε αυτό το θέμα. Αλλά το πώς θα επικοινωνήσουμε, μού είναι άγνωστο.»

Παναγιώτα Πρέκα 
Επίκ. Καθηγήτρια Αστροφυσικής Πανεπιστημίου  Αθηνών 

 
«Τίποτα δεν μπορεί να αποκλείσει κανείς αλλά αυτή την στιγμή δεν έχουμε καμία ένδειξη για να το πούμε. Εδώ υπάρχουν και προγράμματα, όπως το πρόγραμμα S.E.T.I. κ.ά., που προσπαθούνε να έλθουν σε επικοινωνία με νοήμονα όντα (εάν και εφόσον  υπάρχουν). Μέχρι στιγμής δεν έχουμε  κανένα θετικό αποτέλεσμα. Τώρα είναι πολύ δύσκολο να πει κανείς κάτι γι’ αυτό.»
Νίκος Κατσαρός 
Χημικός στο Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών  Επιστημών «ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ»

 «Δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουμε από την Εξω-Βιολογία, την Αστροφυσική και την Αστροχημεία ότι υπάρχουν μορφές ζωής στο εξω-διάστημα. Όμως η επικοινωνία με αυτούς θα είναι σχετικά εύκολη στη μακρινή εκείνη εποχή διότι δεν πρέπει να ξεχνάμε τις προόδους που είχε η τεχνολογία και η επιστήμη τα τελευταία χίλια χρόνια. Φανταστείτε λοιπόν τον άνθρωπο, την επιστήμη, και την τεχνολογία με τα επιτεύγματα τα οποία θα έχει καταφέρει σε 20.000 ή σε 30.000 χρόνια από σήμερα. Επομένως, εφόσον υπάρχει αυτό το σύστημα των συντεταγμένων μέσα στο οποίο ζούμε και εμείς (δηλαδή του χωροχρόνου και της ύλης), τότε η πιθανότητα επικοινωνίας με ηλεκτρομαγνητικά κύματα είναι πάρα πολύ μεγάλη.
  Εάν βρίσκονται όμως τα όντα σε συστήματα συντεταγμένων έξω από το δικό μας, εάν δηλαδή αποτελούνται μόνο από ενέργεια άλλης μορφής από αυτή που γνωρίζουμε σήμερα, αποτελούνται από ύλη άλλης μορφής από αυτή που είναι σήμερα και έχουν ένα διαφορετικό σύστημα συντεταγμένων, ή ενδεχόμενα αποτελούνται και από αντιύλη, τότε η μορφή επικοινωνίας με αυτούς είναι πάρα πολύ δύσκολο να την σχεδιάσουμε ή ακόμα και να την φανταστούμε, διότι και το μυαλό μας έχει ένα περιορισμένο χώρο με έναν περιορισμένο όγκο γνώσης, και δεν μπορεί να ξεπεράσει ούτε ακόμα αυτό που ονομάζουμε φαντασία.»

Μιχάλης Τσαμπαρλής
Επικ. Καθηγητής Τμήματος Αστροφυσικής  Πανεπιστημίου Αθηνών

  «Εδώ πέρα μπαίνει το νόημα της επικοινωνίας. Αν πάμε σε έναν άλλον πλανήτη και υπέρχουν νοήμονα όντα, θα πρέπι νε επικοινωνήσουμε. Όταν λέμε επικοινωνία, τι σημαίνει; Η επικοινωνία είναι συμβατικό πράγμα. Αυτή την στιγμή γιατί μιλάμε; Μιλάω μια γλώσσα, καταλαβαίνετε μια γλώσσα. Γιατί; Γιατί έχουμε εκπαιδευτεί να καταλαβαίνουμε τους ήχους αυτούς που βγάζω. Τους κάνουμε εικόνα στον εγκέφαλο και τους καταλαβαίνουμε. Όταν λοιπόν μιλάμε για επικοινωνία σε έναν άλλον πλανήτη όπου δεν θα ξέρεις κάποιον, ας φανταστούμε τους πρώτους αποίκους εκεί που θα αρχίζουνε να κάνουνε νοήματα κ.τ.λ. για να μπορέσουνε να επικοινωνήσουνε. Αν πάμε σε έναν άλλον πλανήτη λοιπόν, θα πρέπει να επικοινωνήσουμε. Σημαίνει να ανταλλάξουμε μια πληροφορία. Η πληροφορία δεν είναι εικόνα. Είναι κάτι παραπάνω, έτσι; Αν σας πούνε κάτι, δεν θα μπορείτε να το ερμηνεύσετε αν δεν έχετε προηγούμενη γνώση.  Αν πάμε λοιπόν σε έναν άλλον πλανήτη, θα πρέπει να επικοινωνήσουμε. Και αυτό είναι ένα ερωτηματικό.»

Δεν υπάρχουν σχόλια: