Στα απόκρυφα της Σελήνης
Η δημιουργία ενός πλήρους τοπογραφικού χάρτη των μεγάλων σεληνιακών κρατήρων από Αμερικανούς επιστήμονες, με βάση τα νέα στοιχεία του σκάφους Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO) της NASA, θέτει νέες βάσεις για την επιστημονική αναζήτηση της απαρχής της Σελήνης ενώ δημιουργεί και ερωτήματα σχετικά με το παρελθόν του δικού μας πλανήτη.
Η Σελήνη πιστεύεται ότι δημιουργήθηκε πριν από περίπου 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια, από τα υπολείμματα μιας σφοδρής σύγκρουσης μεταξύ της Γης και ενός ουράνιου σώματος σαν τον Άρη.
Αυτό που απασχολεί βασικά τους ερευνητές είναι αν υπήρξε ένα αιφνίδιος βομβαρδισμός από ουράνια σώματα στην επιφάνεια της Σελήνης πριν από 3,9 δισ χρόνια, προβληματισμός που προκαλείται από την ύπαρξη πολλαπλών σημαδιών προσκρούσεων. Φυσικά οι επιστήμονες προσανατολίζονται και προς την αιτιολογία μιας τέτοιας σύγκρουσης.
Πως λειτούργησε το LRO
Το διαστημικό σκάφος LRO εξέπεμψε ακτίνες λέιζερ στην επιφάνεια της Σελήνης και έτσι, μέσω του υπολογισμού του χρόνου που χρειάστηκαν οι ακτίνες για να επιστρέψουν στο διαστημικό σκάφος, επιτράπηκε η λεπτομερή τοπογραφική μελέτη του φεγγαριού.
Επιπλέον κατέστη δυνατό να εντοπιστεί οποιαδήποτε ανωμαλία του σεληνιακού εδάφους με ύψος ακόμα και δέκα εκατοστών.
Μελετώντας τα ευρήματα του σκάφους οι ερευνητές, με επικεφαλής τον πλανητικό γεωλόγο Τζέημς Χεντ του Πανεπιστημίου Μπράουν, εντόπισαν 5.185 κρατήρες με διάμετρο άνω των 20 χιλιομέτρων, περίπου διπλάσιους από όσους είχαν εντοπίσει οι επιστήμονες μέχρι τώρα.
Τα αποτελέσματα δε της έρευνας δημοσιεύτηκαν σε σχετική εργασία στο περιοδικό ''Science''.
Ακόμα υπάρχουν ενδείξεις ότι υπήρξαν δύο διαφορετικά κύματα προσκρούσεων στη Σελήνη καθώς οι παλαιότερες περιοχές του φεγγαριού είχαν αναλογικά περισσότερους μεγάλους κρατήρες σε σχέση με τις πιο νέες γεωλογικά περιοχές.
Οι μεγαλύτεροι κρατήρες, που προήλθαν από μεγαλύτερους αστεροειδείς, προκλήθηκαν πιο παλιά (πριν από 3,8 έως 3,9 δισ. χρόνια), ενώ οι μικρότεροι κρατήρες σχηματίστηκαν πιο πρόσφατα και προέρχονται από πιο μικρούς αστεροειδείς, που βρίσκονται πιο κοντά στη Γη.
Επίσης η μελέτη των στοιχείων του LRO σχετικά με τα κοιτάσματα ορυκτών δείχνει ότι ουσιαστικά πάνω στο φεγγάρι δεν υπάρχει πια καμία "παρθένα" επιφάνεια εξαιτίας των αλλεπάλληλων προσκρούσεων, με συνεπεία οι επιστήμονες να μην μπορέσουν να βρουν απομεινάρια πετρωμάτων που χρονολογούνται από την πιο πρώιμη εποχή γέννησης του δορυφόρου.
Ακόμα ανακαλύφθηκαν αρκετές ποσότητες οξυγόνου δεσμευμένες μέσα στα σεληνιακά ορυκτά, γεγονός που θα μπορούσε να φανεί χρήσιμο σε μελλοντικές επανδρωμένες αποστολές στο φεγγάρι καθώς θα καθιστούσε εφικτή την αναπνοή και θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως συστατικό καυσίμων.
Άλλοι επιστήμονες, όπως ο Γκέρχαρντ Νέουκουμ του Ελευθέρου Πανεπιστημίου του Βερολίνου, υποστηρίζουν ότι, επί δισεκατομμύρια χρόνια, διάφορες γεωλογικές διαδικασίες, όπως η ροή λάβας και η εκτίναξη υλικών από τις προσκρούσεις, έχουν στο μεταξύ αλλοιώσει σημαντικά τη σεληνιακή επιφάνεια με αποτέλεσμα να μην προκύπτει μια αξιόπιστη εικόνα για το αν όντως περισσότεροι μεγαλύτεροι αστεροειδείς προσέκρουσαν στη Σελήνη κατά το απώτατο παρελθόν σε σχέση με το πιο πρόσφατο.
Η Σελήνη πιστεύεται ότι δημιουργήθηκε πριν από περίπου 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια, από τα υπολείμματα μιας σφοδρής σύγκρουσης μεταξύ της Γης και ενός ουράνιου σώματος σαν τον Άρη.
Αυτό που απασχολεί βασικά τους ερευνητές είναι αν υπήρξε ένα αιφνίδιος βομβαρδισμός από ουράνια σώματα στην επιφάνεια της Σελήνης πριν από 3,9 δισ χρόνια, προβληματισμός που προκαλείται από την ύπαρξη πολλαπλών σημαδιών προσκρούσεων. Φυσικά οι επιστήμονες προσανατολίζονται και προς την αιτιολογία μιας τέτοιας σύγκρουσης.
Πως λειτούργησε το LRO
Το διαστημικό σκάφος LRO εξέπεμψε ακτίνες λέιζερ στην επιφάνεια της Σελήνης και έτσι, μέσω του υπολογισμού του χρόνου που χρειάστηκαν οι ακτίνες για να επιστρέψουν στο διαστημικό σκάφος, επιτράπηκε η λεπτομερή τοπογραφική μελέτη του φεγγαριού.
Επιπλέον κατέστη δυνατό να εντοπιστεί οποιαδήποτε ανωμαλία του σεληνιακού εδάφους με ύψος ακόμα και δέκα εκατοστών.
Μελετώντας τα ευρήματα του σκάφους οι ερευνητές, με επικεφαλής τον πλανητικό γεωλόγο Τζέημς Χεντ του Πανεπιστημίου Μπράουν, εντόπισαν 5.185 κρατήρες με διάμετρο άνω των 20 χιλιομέτρων, περίπου διπλάσιους από όσους είχαν εντοπίσει οι επιστήμονες μέχρι τώρα.
Τα αποτελέσματα δε της έρευνας δημοσιεύτηκαν σε σχετική εργασία στο περιοδικό ''Science''.
Ακόμα υπάρχουν ενδείξεις ότι υπήρξαν δύο διαφορετικά κύματα προσκρούσεων στη Σελήνη καθώς οι παλαιότερες περιοχές του φεγγαριού είχαν αναλογικά περισσότερους μεγάλους κρατήρες σε σχέση με τις πιο νέες γεωλογικά περιοχές.
Οι μεγαλύτεροι κρατήρες, που προήλθαν από μεγαλύτερους αστεροειδείς, προκλήθηκαν πιο παλιά (πριν από 3,8 έως 3,9 δισ. χρόνια), ενώ οι μικρότεροι κρατήρες σχηματίστηκαν πιο πρόσφατα και προέρχονται από πιο μικρούς αστεροειδείς, που βρίσκονται πιο κοντά στη Γη.
Επίσης η μελέτη των στοιχείων του LRO σχετικά με τα κοιτάσματα ορυκτών δείχνει ότι ουσιαστικά πάνω στο φεγγάρι δεν υπάρχει πια καμία "παρθένα" επιφάνεια εξαιτίας των αλλεπάλληλων προσκρούσεων, με συνεπεία οι επιστήμονες να μην μπορέσουν να βρουν απομεινάρια πετρωμάτων που χρονολογούνται από την πιο πρώιμη εποχή γέννησης του δορυφόρου.
Ακόμα ανακαλύφθηκαν αρκετές ποσότητες οξυγόνου δεσμευμένες μέσα στα σεληνιακά ορυκτά, γεγονός που θα μπορούσε να φανεί χρήσιμο σε μελλοντικές επανδρωμένες αποστολές στο φεγγάρι καθώς θα καθιστούσε εφικτή την αναπνοή και θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως συστατικό καυσίμων.
Άλλοι επιστήμονες, όπως ο Γκέρχαρντ Νέουκουμ του Ελευθέρου Πανεπιστημίου του Βερολίνου, υποστηρίζουν ότι, επί δισεκατομμύρια χρόνια, διάφορες γεωλογικές διαδικασίες, όπως η ροή λάβας και η εκτίναξη υλικών από τις προσκρούσεις, έχουν στο μεταξύ αλλοιώσει σημαντικά τη σεληνιακή επιφάνεια με αποτέλεσμα να μην προκύπτει μια αξιόπιστη εικόνα για το αν όντως περισσότεροι μεγαλύτεροι αστεροειδείς προσέκρουσαν στη Σελήνη κατά το απώτατο παρελθόν σε σχέση με το πιο πρόσφατο.