Δορυφόροι φωτογραφίζουν τους καύσωνες

Το φαινόμενο της αστικής θερμικής νησίδας και οι καύσωνες... μπαίνουν στο μικροσκόπιο της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας ESA μέσω ερευνητικού προγράμματος (Urban Heat Islands - UHI), στο οποίο συμμετέχει και το Ινστιτούτο Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης (ΙΔΕΤ) του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών

Ο δρ Ι. Δαγκλής (κέντρο), μαζί με άλλους Ελληνες ερευνητές, πραγματοποιεί θερμικές μετρήσεις στην ταράτσα του νέου Μουσείου της Ακρόπολης.

Ενα από τα πλέον γνώριμα προβλήματα των μεγάλων αστικών κέντρων της χώρας μας, αλλά και γενικότερα της Νότιας Ευρώπης, είναι τα επαναλαμβανόμενα κύματα καύσωνα, που κατά την τελευταία δεκαετία έχουν προκαλέσει αύξηση της θνησιμότητας κυρίως ηλικιωμένων πολιτών.

Χάρτης της θερμοκρασίας εδάφους στην Αττική. Δεξιά, η κλίμακα μέτρησης σε βαθμούς Κελσίου. Χρησιμοποιήθηκαν μετρήσεις από δορυφορικό δέκτη. Είναι ευδιάκριτη η δημιουργία της αστικής θερμικής νησίδας στην Αθήνα με διαφορά σχεδόν 10 βαθμών Κελσίου από την ύπαιθρο της Αττικής

Ωστόσο, το πρόβλημα φαίνεται να γενικεύεται, καθώς το εφιαλτικό καλοκαίρι του 2003 με τον ακραίο καύσωνα σκότωσε 52.000 Ευρωπαίους, εκ των οποίων τα 15.000 θύματα καταγράφηκαν στη Γαλλία και μάλιστα κυρίως στο βόρειο τμήμα της χώρας - εκεί όπου μάλλον κανείς δεν θα το περίμενε!

Ποια σχέση, όμως, μπορεί να έχει μια διαστημική υπηρεσία με φαινόμενα καύσωνα;

«Η σχέση αυτή μπορεί να μην είναι προφανής για τον μη ειδικό, ωστόσο είναι όχι μόνο υπαρκτή, αλλά και πολύ ισχυρή! Η δορυφορική τηλεπισκόπηση της Γης, δηλαδή η παρακολούθηση φυσικών διεργασιών με ειδικά όργανα από το Διάστημα, έχει μία ιστορία και εξελικτική πορεία σχεδόν 50 ετών, αφού η ιδέα για διαστημικές πλατφόρμες παρατήρησης της Γης παρουσιάστηκε σχεδόν από την αρχή της διαστημικής εποχής», δηλώνει στο «Εθνος» ο συντονιστής της ελληνικής συμμετοχής Δρ Ιωάννης Δαγκλής, διευθυντής του ΙΔΕΤ.

Οι καύσωνες πλήττουν κυρίως τις αστικές περιοχές λόγω της τοπικής δυσανάλογης αύξησης της θερμοκρασίας, φαινόμενο που είναι γνωστό ως αστική θερμική νησίδα.

Πυκνοδομημένες πόλεις με χαμηλά ποσοστά χώρων πρασίνου -όπως η Αθήνα- είναι ακόμη πιο επιρρεπείς σε κύματα καύσωνα, καθώς η θερμοκρασία στο κέντρο της πόλης μπορεί να είναι μέχρι και 10 βαθμούς Κελσίου υψηλότερη από ό,τι στην ύπαιθρο που περιβάλλει τις πόλεις.

Το σημαντικότερο και πιο ανησυχητικό είναι ότι ο αστικός πληθυσμός μπορεί να πληγεί από κύμα καύσωνα ακόμη και όταν η μέση θερμοκρασία της ευρύτερης περιοχής κινείται σε μέτρια επίπεδα.

«Καυτός» συνδυασμόςΟταν ωστόσο υπάρχει συνδυασμός υψηλών θερμοκρασιών, χαμηλών ταχυτήτων ανέμου και υψηλής σχετικής υγρασίας, έχουμε τον «ιδανικό συνδυασμό», που οδηγεί μεγάλα τμήματα αστικού πληθυσμού σε συνθήκες θερμικού στρες.

Ο κ. Δαγκλής επισημαίνει ότι η δορυφορική τηλεπισκόπηση περιλαμβάνει ένα ευρύ πλήθος τεχνολογιών και τεχνικών μέτρησης φυσικών μεγεθών (όπως για παράδειγμα της θερμοκρασίας, της σύστασης του εδάφους, της νεφοκάλυψης, της υγρασίας, της βιομάζας κ.λπ.) μέσω διαφόρων ειδών ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας (π.χ. οπτικό μέρος του φάσματος, υπέρυθρο, μικροκύματα κ.λπ).

«Τηλεπισκόπηση σημαίνει μέτρηση από μακριά. Χρησιμοποιούμε ακριβώς τις ίδιες τεχνολογίες «τηλε-μετρήσεων» στην παρατήρηση της Γης και στην εξερεύνηση του σύμπαντος, δηλαδή στη διάγνωση του διαστημικού χώρου, την εξερεύνηση των πλανητών και την «ψηλάφηση» αστέρων και γαλαξιών.

Ο συνδυασμός δορυφορικών μετρήσεων και μετεωρολογικών μετρήσεων εδάφους παρέχει ένα ισχυρό και οικονομικά αποδοτικό μέσο για την περιβαλλοντική παρακολούθηση της επιφάνειας της Γης και της ατμόσφαιράς της.

Η κεντρική ιδέα του ερευνητικού έργου που υλοποιούμε είναι η χρήση αυτών των μέσων μαζί με ειδικά υπολογιστικά εργαλεία μοντελοποίησης του κλίματος για την πληρέστερη κατανόηση της εμφάνισης και της εξέλιξης των φαινομένων αστικής θερμικής νησίδας και τον αποτελεσματικό σχεδιασμό άμβλυνσης των επιπτώσεών τους και μείωσης των κινδύνων των κυμάτων καύσωνα.

Αντιμετωπίζουμε πολύ αποτελεσματικότερα τον εχθρό όταν τον γνωρίζουμε καλά».

ΕΔΑΦΟΥΣ, ΑΕΡΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ
Μετρήσεις πέρυσι στην Αθήνα

Στο πλαίσιο υποστήριξης του έργου UHI, διοργανώθηκε πέρυσι το καλοκαίρι καμπάνια μετρήσεων εδάφους, αέρος και διαστήματος με αντικείμενο την Αθήνα και κωδική ονομασία Thermopolis 2009 και οικονομική υποστήριξη από την ESA. Στην καμπάνια συμμετείχαν πολλοί ελληνικοί φορείς (ΙΔΕΤ, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, ΕΜΥ).

Μετρήσεις έγιναν σε διάφορα σημεία της Αθήνας - μεταξύ άλλων πάνω στην ταράτσα του νέου μουσείου της Ακρόπολης και πάνω στον βράχο της Ακρόπολης. Οι μετρήσεις από αέρος πραγματοποιήθηκαν από το ισπανικό Instituto Nacional de Tecnica Aerospacial και την ελληνική εταιρεία Airphotographic.

Στέλλα Κεμανετζή

ΠΗΓΗ  ((  http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=11424&subid=2&pubid=22716959  ))

50 ΧΡΟΝΙΑ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ ΕΞΩΓΗΙΝΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ

50 ΧΡΟΝΙΑ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ ΕΞΩΓΗΙΝΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ

Σε αναμονή κλήσης...

Πιο έτοιμοι από ποτέ δηλώνουν οι επιστήμονες του ινστιτούτου SETI

Μέρος της συστοιχίας ραδιοτηλεσκοπίων Αλλεν, στο Χατ Κρικ της Καλιφόρνιας, που σαρώνει τον ουρανό από το 2007 προσπαθώντας να εντοπίσει σήματα προερχόμενα από νοήμονα ζωή σε κάποιο μακρινό σημείο του σύμπαντος

ιστορία της αναζήτησης εξωγήινης νοήμονος ζωής ξεκινάει μόλις δύο χρόνια μετά την εκτόξευση από τη Σοβιετική Ενωση του «Σπούτνικ-1», του πρώτου τεχνητού δορυφόρου της Γης, το 1957. Δύο φυσικοί του πανεπιστημίου Κορνέλ, ο Φ. Μόρισον και ο Τζ. Κοκόνι, δημοσιεύουν άρθρο στο οποίο επισημαίνουν τη σχετική ευκολία με την οποία τα ραδιοκύματα μπορούν να ταξιδέψουν ανάμεσα στα άστρα και διατυπώνουν τη σκέψη ότι ίσως είναι δυνατός ο εντοπισμός της παρουσίας εξωγήινων πολιτισμών με τη βοήθεια ραδιοτηλεσκοπίων. Πρότειναν, επίσης, να διερευνηθεί πρώτα και κύρια το τμήμα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος που αντιστοιχεί στα μικροκύματα, καθώς είναι το πιο ήσυχο στη φύση και επιπλέον περιέχει πολλές φυσικές γραμμές εκπομπής, που είναι πολύ πιθανό να έχουν μελετηθεί από τους ραδιοαστρονόμους οποιουδήποτε ανεπτυγμένου πολιτισμού. Τους φαινόταν πολύ πιθανό οι κλήσεις των «κοσμικών τηλεφώνων» να γίνονται στην μπάντα των μικροκυμάτων.

Την ίδια περίοδο, ο Φρανκ Ντρέικ, ένας νεαρός αστρονόμος που δούλευε ανεξάρτητα από τους Μόρισον και Κοκόνι, διαμόρφωσε μια πειραματική ερευνητική διάταξη ανίχνευσης σημάτων από εξωγήινους πολιτισμούς. Στις 8 του Απρίλη του 1960 στόχευσε το διαμέτρου 26 μέτρων ραδιοτηλεσκόπιο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Ραδιοαστρονομίας των ΗΠΑ προς δύο κοντινά άστρα. Σαρώνοντας με τον μονοκάναλο δέκτη του πάνω και κάτω στην μπάντα των μικροκυμάτων, ο Ντρέικ αφιέρωσε αρκετές βδομάδες ψάχνοντας για εξωγήινα σήματα. Το πρόγραμμα Οζμα του Ντρέικ ήταν η πρώτη σύγχρονη έρευνα για εξωγήινη νοημοσύνη.

Από τότε έχουν γίνει περισσότερα από 100 ανάλογα προγράμματα σε όλο τον κόσμο, μερικά από αυτά πολύ βραχύβια και μερικά πολυετούς διάρκειας. Το 1970 για την έρευνα για εξωγήινη νοημοσύνη ενδιαφέρθηκε και η NASA, αλλά μόλις το 1988 άρχισε ουσιαστικά ένα πρόγραμμα SETI (Search for ExtraTerrestrial Intelligence - Αναζήτηση για ΕξωΓήινη Νοημοσύνη). Οι παρατηρήσεις ξεκίνησαν το 1992, αλλά ένα χρόνο αργότερα το Κογκρέσο διέκοψε τη χρηματοδότηση. Μέρος του προγράμματος αυτού, γνωστού ως πρόγραμμα Φοίνιξ, συνέχισε το ινστιτούτο SETI. Οι πρώτες παρατηρήσεις έγιναν με το αυστραλιανό ραδιοτηλεσκόπιο Παρκς διαμέτρου 64 μέτρων και συνεχίστηκαν για πεντέμισι χρόνια με το μεγαλύτερο ραδιοτηλεσκόπιο του κόσμου (305 μέτρα) στο Αρεσίμπο του Πουέρτο Ρίκο. Το σύστημα ελέγχου παρακολουθούσε ταυτόχρονα 58 εκατομμύρια κανάλια ραδιοκυμάτων, πραγματοποιώντας το αντίστοιχο του προγράμματος Οζμα μέσα σε ένα κλάσμα του δευτερολέπτου, καθώς ήταν 100 τρισεκατομμύρια φορές πιο αποτελεσματικό από το σύστημα που είχε χρησιμοποιηθεί 40 χρόνια νωρίτερα.

Σκοπός του ινστιτούτου SETI είναι η εξερεύνηση, κατανόηση και εξήγηση της προέλευσης, της φύσης και της εξάπλωσης της ζωής στο σύμπαν. Ιδρύθηκε το 1984 και από το 1993 που τερματίστηκε από το Κογκρέσο των ΗΠΑ η κρατική οικονομική ενίσχυση που λάμβανε, συνεχίζει την έρευνα με χρηματοδοτήσεις ιδιωτών και εταιρειών κυρίως από το χώρο της τεχνολογίας. Ανεξάρτητα από το τυχόν πραγματικό ενδιαφέρον των χρηματοδοτών για το ερευνητικό αντικείμενο του SETI, δε χάνουν την ευκαιρία να παρουσιαστούν ως μαικήνες της επιστήμης, σε έναν κόσμο που κάθε επίγεια αλλά και προσανατολισμένη στον ουρανό ανθρώπινη δραστηριότητα δυναστεύεται από τις διαθέσεις και τις κερδοσκοπικές στοχεύσεις του κεφαλαίου.

Ο Φρανκ Ντρέικ (όρθιος στο κέντρο), πρωτοπόρος της αναζήτησης νοήμονος ζωής, μαζί με συναδέλφους του, το 1962 στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Ραδιοαστρονομίας των ΗΠΑ

Σήμερα είναι υπό εξέλιξη πολλά προγράμματα αναζήτησης εξωγήινης νοημοσύνης, όπως το SERENDIP, που πραγματοποιεί στο ραδιοτηλεσκόπιο του Αρεσίμπο το πανεπιστήμιο Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνιας, και η αυστραλιανή εκδοχή της έρευνας που πραγματοποίησε το SETI στο Αρεσίμπο και διεξάγεται τώρα από το ραδιοτηλεσκόπιο Παρκς. Το ινστιτούτο SETI, μαζί με το πανεπιστήμιο Μπέρκλεϊ, κατασκεύασε και χρησιμοποιεί από το 2007 τη συστοιχία ραδιοτηλεσκοπίων Αλλεν, που ισοδυναμεί με ένα μοναδικό ραδιοτηλεσκόπιο διαμέτρου 100 μέτρων. Πρόκειται για το πρόγραμμα - πιλότο μεγαλύτερων συστοιχιών ραδιοτηλεσκοπίων που σχεδιάζονται για την επόμενη δεκαετία.

Η τεχνολογική πρόοδος που έχει μεσολαβήσει από την εποχή που άρχιζε η έρευνα για εξωγήινη νοημοσύνη μέχρι σήμερα, ίσως στο προσεχές μέλλον κάνει δυνατή την ανίχνευση ανεπτυγμένων πολιτισμών όχι από τον εντοπισμό στοχευμένων σημάτων επικοινωνίας, αλλά από το ίδιο είδος θορύβου που αθέλητα εκπέμπει και ο ανθρώπινος πολιτισμός, μέσω των ραδιοτηλεοπτικών εκπομπών και των εκπομπών ραντάρ. Οι επιστήμονες που συμμετέχουν στην έρευνα για εξωγήινη νοημοσύνη, παρά την πρώτη άκαρπη πεντηκονταετία, είναι αισιόδοξοι ότι θα βρεθούν σήματα που θα δείχνουν ότι δεν είμαστε η μόνη νοήμων μορφή ζωής στο σύμπαν. Την αισιοδοξία τους στηρίζουν και στην ανακάλυψη, την τελευταία πενταετία, ότι τουλάχιστον το 3-5% των άστρων που μοιάζουν με τον Ηλιο έχουν πλανητικά συστήματα. Ισως μόνο στο Γαλαξία μας να υπάρχουν δεκάδες δισεκατομμύρια πλανήτες. Επιπλέον, συσσωρεύονται τα στοιχεία που δείχνουν ότι όχι μόνο η Γη, αλλά και ο Αρης, ο δορυφόρος του Δία, Ευρώπη και ίσως και άλλα ουράνια σώματα του ηλιακού συστήματος έχουν νερό, άρα το ίδιο μπορεί να συμβαίνει και σε αρκετούς εξωπλανήτες.

Στο παρελθόν οι έρευνες για εξωγήινη νοημοσύνη ήταν περιορισμένης ευαισθησίας και γίνονταν όταν έμενε ελεύθερος χρόνος σε ραδιοτηλεσκόπια από τις άλλες πιο συμβατικές έρευνες. Τα πράγματα αλλάζουν με τη συστοιχία Αλλεν και εκείνες που θα ακολουθήσουν, αλλά και με το πρόγραμμα SERENDIP, που θα εκτελείται παράλληλα με τη συμβατική παρατήρηση του γαλακτικού επιπέδου από το ραδιοτηλεσκόπιο Παρκς.

ΠΗΓΗ ((  http://www2.rizospastis.gr/story.do?id=5795007&publDate=22/8/2010  ))

Η ΒΡ έτοιμη να βάλει... «βόμβα» στη Μεσόγειο!

Η ΒΡ έτοιμη να βάλει... «βόμβα» στη Μεσόγειο!

Μια ωρολογιακή βόμβα στη Μεσόγειο προτίθεται να εγκαταστήσει η ΒΡ λίγους μόλις μήνες μετά το πολύνεκρο δυστύχημα στον Κόλπο του Μεξικού, το οποίο προκάλεσε επίσης τη χειρότερη περιβαλλοντική καταστροφή στην ιστορία των ΗΠΑ. 

Η ανησυχία των μεσογειακών χωρών είναι έκδηλη, καθώς η πολυεθνική αναμένεται να ξεκινήσει τον Οκτώβριο εργασίες άντλησης πετρελαίου στον Κόλπο της Σύρτης στη Λιβύη. Συνολικά η εταιρεία αναμένεται να ανοίξει στον βυθό, 1.700 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, ώς και 5 πηγάδια, γεγονός που έχει προκαλέσει έκδηλη ανησυχία στην Ιταλία και τη Μάλτα. Στις αρχές του μήνα η Ιταλίδα υπουργός Περιβάλλοντος Στεφανία Πρεστιτζιακόμο ανέλαβε πρωτοβουλία προκειμένου οι 21 χώρες της Μεσογείου να συντονίσουν τη δράση τους και χθες η Ελληνίδα ομόλογός της, Τίνα Μπιρμπίλη, χαρακτήρισε αναγκαιότητα να επιβληθούν -σε πρώτη φάση- περιορισμοί στην άντληση πετρελαίου από υποθαλάσσια κοιτάσματα που βρίσκονται σε μεγάλα βάθη.

   Η χώρα μας έχει λόγο να ανησυχεί, καθώς μια διαρροή παρόμοια με εκείνη που προκλήθηκε από την έκρηξη της πλατφόρμας άντλησης στον Κόλπο του Μεξικού στις 20 Απριλίου μπορεί να μας επηρεάσει άμεσα. Η περιοχή στην οποία αναμένεται να ξεκινήσει δραστηριότητα η ΒΡ βρίσκεται μόλις 640 χλμ. από τις ακτές της ηπειρωτικής Ελλάδας και της Κρήτης. Σημειώνεται ότι η πετρελαιοκηλίδα στον Κόλπο του Μεξικού επηρέασε μια ευρεία περιοχή συνολικής έκτασης 180.000 τετρ. χλμ., προκαλώντας τεράστιες ζημιές στο οικοσύστημα αλλά και στην οικονομική παράκτια δραστηριότητα.

   Το πιο ανησυχητικό είναι ότι η Λιβύη είναι μαζί με την Κροατία οι μόνες χώρες της Μεσογείου που δεν έχουν διαμορφώσει σχέδιο για την αντιμετώπιση μιας περιβαλλοντικής κρίσης ανάλογης με αυτήν που προκλήθηκε στον Κόλπο. Η κυβέρνηση της Τρίπολης και η ΒΡ επιχειρούν να καθησυχάσουν τους ανησυχούντες λέγοντας ότι έχουν ληφθεί όλα τα απαιτούμενα μέτρα. Στο πλαίσιο της ίδιας προσπάθειας η Λιβύη κατέθεσε στην υπηρεσία των Ηνωμένων Εθνών που εδρεύει στη Μάλτα και έχει στόχο την αντιμετώπιση περιβαλλοντικών κρίσεων στη Μεσόγειο στοιχεία που αποδεικνύουν πως διαθέτει τον εξοπλισμό που απαιτείται για την αντιμετώπιση μιας διαρροής μεσαίου μεγέθους. Τουλάχιστον αυτό διεμήνυσε η ίδια η Λιβύη. 

Ταυτόχρονα, η Ε.Ε. διαπιστώνει πως τα χέρια της είναι δεμένα. Οι προσπάθειες για την επιβολή μορατόριουμ φαίνεται να πέφτουν στο κενό, με τον αρμόδιο για θέματα Ενέργειας επίτροπο να παραδέχεται πως οι Βρυξέλλες έχουν περιορισμένες δυνατότητες παρέμβασης. Η Κομισιόν ζητεί την εφαρμογή ευρωπαϊκού επιπέδου προδιαγραφών στις υπεράκτιες πλατφόρμες άντλησης στα νερά της Μεσογείου, αλλά αυτό που εισπράττει από την ΒΡ είναι μια μάλλον περιπαικτική αντιμετώπιση. «Υπάρχουν προτάσεις για την επιβολή μορατόριουμ», παραδέχθηκε εκπρόσωπος της ΒΡ σε δηλώσεις του στους «Financial Times». «Ποια είναι όμως η Αρχή [που είναι αρμόδια για] τη Μεσόγειο;», πρόσθεσε.

   Παράλληλα με όλα αυτά παίζεται και ένα παιχνίδι εξουσίας σε γεωπολιτικό και ενεργειακό επίπεδο. Ηδη η Ιταλία έχει διά των δηλώσεων αξιωματούχων της επιχειρήσει να ηγηθεί μιας παμμεσογειακής προσπάθειας συντονισμού, επεκτείνοντας κατά κάποιον τρόπο την επιρροή της Ε.Ε. στην περιοχή, ενώ η Μάλτα ετοιμάζεται για τις δικές της γεωτρήσεις για τις οποίες δεν γίνεται ο ίδιος θόρυβος. Η κυβέρνηση της χώρας (που είναι μέλος της Ε.Ε.) έχει υπογράψει συμφωνία από τα τέλη του 2007 με την καναδική Heritage Oil για γεωτρήσεις στα ανοιχτά των ακτών της και σε βάθος τουλάχιστον 1.200 μέτρων.

Πηγή: Ελευθεροτυπία (Μούμουρης Νίκος)

ΠΗΓΗ  ((  http://anagogi.blogspot.com/2010/08/blog-post_9355.html  ))

Εδώ ο κόσμος καίγεται και ο !! Γιωρικας !! λούζεται……

Σκληρη επίθεση στον Γιωργο Παπανδρεου έκανε η δημοσιογραφος Κατερινα Ακριβοπούλου μέσα (συνεχεια http://antiitroktiko.blogspot.com/2010/08/35.html)